प्रकाश विक काठमाडाैँ । मानिसको सोचाइमा पुष्टि पूर्वग्रह गहिरो रुपमा व्याप्त छ । यसको अर्थ हो, हामी पहिलेदेखि नै विश्वास गरेका कुरा मात्रै सही छन् भन्ने सोचमा रहनु, अनि नयाँ जानकारीहरू पनि त्यही सोचलाई पुष्टि गर्नकै लागि प्रयोग गर्नु । यस्तो मनोवैज्ञानिक पूर्वाग्रह व्यक्तिगत मात्र होइन, सामाजिक र धार्मिक संरचनामा समेत गम्भीर असर पार्दछ । […]

• १ हप्ता अगाडि

महेशराज पण्डित लोकसेवाको परीक्षा दिने दिन थियो । बिहानै घामको पहिलो किरणले झ्यालबाट कोठा उज्यालो पर्नासाथ म उठेँ । मनमा एक किसिमको उत्साह र बेचैनी मिसिएको थियो । भविष्यको ढोका खोल्ने एउटा महत्त्वपूर्ण मोड । तर, किन हो, मनमा केवल परीक्षा मात्रै होइन, कुनै अनजानी उत्सुकता पनि खेलिरहेको थियो । किताब पल्टाएँ । अक्षरहरू पढ्न […]

• २ महिना अगाडि

परिवर्तनका विभिन्न कालखण्डमा अग्रगामी नेतृत्व, विकासवादी सोच र परिवर्तनकारी विचार चाहिन्छ । त्यो प्राय युवाशक्तिमा बढी सम्भव हुन्छ । युवा त्यो हो, जो कुनै हदबन्दीभित्र रहेर परिपक्व विचारधारा बनाउँदै काम गर्छ । कुनै पनि राष्ट्रको मेरुदण्ड, त्यो राष्ट्रको तागत, उत्पादन र विकास भनेकै युवाको काँधमा हुन्छ । विभिन्न रणनीति, राजनीतिसँगै परिवर्तनका निम्ति यो देशमा बेला-बेला […]

• ३ महिना अगाडि

झन्डै एक दशक अघि नेपालमा युवाहरूलाई राजनीतिमा आकर्षित गर्न वैकल्पिक राजनीतिको जग बसाएका थिए स्व. उज्ज्वल थापाले । सामाजिक अभियन्ता र उद्यमीसमेत रहेका थापा विवेकशील नेपाली दलमार्फत् देशभरका सबै युवाहरूलाई विवेकी बनाउन चाहन्थे । उनी रहँदासम्म भ्रष्ट्राचार र विकृत राजनीतिको थापाले सधैँ रचनात्मक विरोध र खबरदारी गरिरहे । उज्ज्वल थापाद्वारा प्रशिक्षित युवा आज विभिन्न स्वतन्त्र […]

• ५ महिना अगाडि

मीनबहादुर मण्डेल भुवो पर्व हिन्दु धर्मालम्बीहरूको मौलिक पर्व नै हो । भारतको सिन्धुघाँटीको सभ्यता विकसित भएसँगै भुवो, गैरा, शिवरात्रिलगायतका मेलाहरू हिन्दु सभ्यता विस्तारसँगै भएको पाइन्छ । कुरुक्षेत्रबाट हरिद्वार उत्तरखण्ड हुँदै गैरी डोटी  भएर बझाङगढमा आएर मोतुवाका बारामा ठकुरीहरूले भूवाखेल खेल्यो भन्ने भनाइ छ । त्यसपछि गाउँ गाउँमा भूवाखेल खेल्ने गरेको पनि कतिपयको भनाइ छ । […]

• ६ महिना अगाडि

विनोद थापा हाम्रो समाज यस्तो दुश्चक्रमा फसेको छ कि यहाँ आफन्तले राजनीतिमा लागेर अकुत धन कमाउन सकेन भनेर गाली गरिरहेका हुन्छन् । प्राय युवाहरु बर्ष भरी मानसिक वा भौतिक कुनै पनि श्रम नगरी सरकारले केही पनि दिएन भनेर गालि गरिरहेका हुन्छन् । अधिकांश राजनीतिमा लाग्नेहरुको रोजिरोटी नै राजनीति छ त्यो बाहेक अन्य कुनै काम नै […]

• ९ महिना अगाडि

हाम्लाई त आफ्नाले ठगे, पराईहरूको के आँट थियो असिनाले त्यहीँ चुट्यो बढी, जहाँ उम्रँदो फाँट थियो ! अर्जुन दाहालजीले रास्वपाको पछिल्लो अवस्थाबारे बुझ्न एका बिहानै कल गर्नुभयो । अमेरिकामा बसोबास गर्दै आएका पत्रकार, समाजसेवी र राजनैतिक विश्लेषक अर्जुनजीको आवाज सुन्दा महाभारत अघि विषादमा परेर गाण्डीव फालेका धनुर्धारी झैँ प्रतीत भयो । अर्जुन उवाच, “हे विष्णु […]

• ९ महिना अगाडि

जसुई ठौरको पन उइलैबटीको चलिआयाको (इतिहास) माइसको बानीबेहोरा (सभ्यता) को सम्पत्तिमध्ये हामुले बोल्न्या भाषा पन एक हो । भन्याँ उखानै छइन, भाषा हराया लिपि हराँदो, लिपि हराया जाति हराँदो, जाति हराया इतिहास हराँदो, इतिहासै हराया माइस आफूई हराँदो । त्यसाइले जसुई देशको पन भाषाले संस्कृति रे पहिचान बचायाका हुँदा छन् । हामुले पन हाम्रा बझाङको […]

• ९ महिना अगाडि

बालकृष्ण जोशी काठमाडौँ । घटना जति पुरानो भयो, सम्झनामा पनि टाढिने रहेछ । ९ महिनाअघि भएको त्यो बालकुमारी घटना अहिले धेरैको सम्झनाबाट हराइसक्यो । धेरै घुलमिल भएकाहरूले केही याद गरे पनि राज्य १० लाख दिएपछि बिस्र्यो । राज्यलाई त्यस्ता घटना दोहोरिँदा पनि नौलो लाग्ने छ । तर, परिवारमा भने त्यो अनुहार भएको पुरूष आउँछ नै […]

• ११ महिना अगाडि

आचार्य भनिएका कृष्ण महाराजज्यूले पशुपतिमा जारी कोटी होममा प्रवचन दिएपछि सामाजिक सञ्जाल रङ्गियो! छुवाछूत सदाको लागी सकिएझैँ चर्चा भयो ! के रुकुम पश्चिमको सोती गाउँमा या जाजरकोट जस्ता ठाउँमा जहाँ अन्तरजातीय विवाहको नाउँमा केही वर्षअघि नवराज बिक सहित ६ जना युवाहरूको ज्यान जाने गरी केही वर्ष अघि भएको जातीय विभेद जन्य आपराधिक घटना घट्ने समाजमा […]

• ११ महिना अगाडि

पशुपतिको जात्रा सिद्राको व्यापार भन्या जह कथा वाचन, कोटी होम जसा सामाजिक-धार्मिक काम हुन्या ठौर झिक्कै फरक-फरक जात लिङ्गका अनेक काम हर्न्या माइस आउँदा । नेता, मिडियाका रैबार्या, टिकटकमी नाउँ चल्याका (भाइरल) गाँठा-गुठिल्ना पन लाइक र फलोवर बढाउनाकी लागी अन्टसंट शेयर हर्न त्यौडाई लाइभ बस्याका हुना ! गयाका केही हफ्तामी काठमाडौँको पशुपति क्षेत्रमी मानव सेवा […]

• १२ महिना अगाडि

पद्मा जोशी बझाङ । म २०३५ सालमा विवाह गरेर बझाङ आए । त्यसै वर्ष साउनको महिना खप्तड जानुपर्ने अवस्था आयो । पहिलो पटक बझाङ पुग्दा त्यहाँको खानेकुरा, हिँडडुलदेखि भाषासम्म केही मेल खाँदैन थियो । खानामा दूध नभई नहुने । गाउँमा खासै दूध पाँइदैन थियो । त्यो बेला सबैका बस्तुभाउहरू खप्तडतिरै हुन्थे । आएकै वर्ष साउनको […]

• १ year अगाडि